سرمایه گذاری در بورس – دلایل و ویژگی های آن
برای بررسی سرمایه گذاری در بورس باید ویژگی های سرمایه گذاری را بدانیم. در مباحث مالی مهمترین متغیرهایی که برای توصیف یک سرمایه گذاری استفاده می‌شوند عبارتند از: ریسک و بازده.
بازده: عبارتست از بازده انتظاری (Expected Return) از یک سرمایه گذاری و همانگونه که از نام آن مشخص است به بازده سرمایه گذاری در یک بازه زمانی مشخص در آینده اطلاق می‌گردد. از آنجا که بازده در آینده اتفاق خواهد افتاد و مشخص نیست، عددی تخمینی است.
ریسک: در مباحث مالی انحراف معیار (Standard Deviation) بازده، به عنوان ریسک سرمایه گذاری در نظر گرفته می‌شود. انحراف معیار، معیاری برای سنجش پراکندگی یک متغیر حول میانگین خود است. هر چه شدت پراکندگی بازده انتظاری بیشتر باشد، ریسک سرمایه گذاری بالاتر است.
به عنوان مثال سهام A و سهام B را در نظر بگیرید. فرض کنید شما به این نتیجه رسیده اید که قیمت هر دو این سهام در طی یک سال آینده ۲۰ درصد رشد خواهد کرد. این بدان معناست که بازده انتظاری شما از سرمایه گذاری در این دو سهام یکسان است. اما تحلیلتان به شما می‌گوید در بدترین سناریو، سهام A سی درصد و سهام B پنجاه درصد افت قیمت خواهند داشت. یعنی پراکندگی مورد انتظار شما از بازده این دو سهم با یکدیگر متفاوت است. سهام B به دلیل داشتن پراکندگی شدیدتر، پر ریسک تر محسوب می‌شود.
از آنجا که اکثر انسانها ریسک گریز هستند، انتخاب اکثر سرمایه گذاران در این شرایط سهام A است زیرا بازده انتظاری یکسان اما ریسک پایین تری دارد.
به همین دلیل اگر ریسک یک سرمایه گذاری بالاتر باشد، بازده مورد انتظار آن نیز باید بالاتر باشد تا پذیرفتن ریسک بیشتر را توجیح کند. از اینجا می‌توان به قانون نانوشته بازار پی برد.
قانون نانوشته بازار:
هرچه ریسک بیشتر، سود یا زیان بزرگتر
بررسی داده های تاریخی در خصوص بازارهای دارایی در ایران (شامل بورس، طلا، دلار، مسکن و سپرده بانکی) نشان دهنده آن است که پراکندگی بازدهی (ریسک) بازار بورس بالاتر از همتایان خود است، لذا بنابر قانون نانوشته بازار، در بلند مدت بازده بالاتری از سایر دارایی ها داشته باشد.
بازده بورس در مقایسه با سایر دارایی ها
برای نشان دادن این موضوع نمودار زیر بیان میدارد که اگر شما در سال ۱۳۸۷ در هر یک از بازارها یک تومان سرمایه گذاری میکردید، در سال ۱۳۹۸ چه میزان بازدهی واقعی نصیبتان شده بود. در بازده واقعی (در مقابل بازده اسمی) اثر تورم از بازده خارج شده است تا بازده ای حقیقی سرمایه گذاری مشخص شود.
همانگونه که از شکل مشخص است، سرمایه گذاری در بورس در بلند مدت از سایر سرمایه گذاری ها بازده بالاتری خواهد داشت.
این الگو نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای دنیا نیز قابل مشاهده است. شکل زیر نشان می‌دهد اگر شما در سال ۱۹۰۰ یک دلار در بورس آمریکا سرمایه گذاری میکردید در سال ۲۰۱۲ چند دلار داشتید. (بازده واقعی)
ممکن است تصور کنید نمیتوان بازده ای دقیقا برابر بازده بازار داشت، اما در بازارهای مالی ابزاری به نام صندوق شاخصی وجود دارد که به شما این امکان را می‌دهد که بازده بازار را داشته باشید.
سرمایه گذاری در بورس در بلند مدت بازده بالاتری از سایر سرمایه گذاری ها خواهد داشت، فقط باید صبر داشته باشید و با زیان های کوتاه مدت از بازار خارج نشوید.
